Astma

Astma

In Nederland lijden meer dan een half miljoen mensen aan astma. De kans is dan ook aanzienlijk dat u iemand kent met astma, of dat u zelf lijdt aan astma. Er is nog veel onduidelijkheid over astma, daarom is het verstandig om je goed in te lezen in de materie. Zo kan je zelf wellicht aan de bel trekken of mensen in je omgeving die astma hebben beter begrijpen.

Wat is astma?

Astma is een chronische ziekte. Mensen die astma hebben, lopen altijd rond met geïrriteerde slijmvliezen. Chronisch wil zeggen dat het een ziekte betreft die blijvend is. Er is tot op heden geen oplossing om astma te genezen. Het hebben van astma kan zich op verschillende manieren uiten.

Zoals we net al zeiden hebben mensen met astma, last van geïrriteerde slijmvliezen. Hierdoor zijn de longen extra gevoelig voor allerlei prikkels. Voor iemand met astma kan het bijvoorbeeld veel klachten opleveren wanneer iemand in een nabijgelegen ruimte rookt. Ook uitlaatgassen, huisdieren of huisstofmijt kan ervoor zorgen dat de longen van een astma-patiënt gevoelig reageren. Als gevolg hiervan moet een astma-patiënt vaak hoesten, ook kan het tot benauwdheid leiden. Ook zwellen de slijmvliezen in neus, keel en longen op.

Voorbeeld: 

Als voorbeeld nemen we een situatie waarin een astma-patiënt in aanraking komt met een huisdier.  Zodra er contact is zullen de slijmvliezen in mond, neus en longen opzwellen. Vervolgens produceren de slijmvliezen meer vocht en slijm dan gebruikelijk. De spiertjes rondom de luchtwegen raken verkrampt en trekken samen. Dit zorgt ervoor dat de patiënt minder goed kan ademen en benauwd wordt. De longen raken vervolgens overvol met lucht, lucht die niet ververst kan worden.

Iemand die last heeft van een astma-aanval ademt zo’n 80% minder lucht in (of uit) dan iemand zonder astma. Hoewel dit een zeer ongemakkelijke situatie is voor de patiënt, is het niet gevaarlijk. Een inhalator kan in dit geval verlichting brengen.

Statistieken

In Nederland komt astma meer voor bij mannen, dan bij vrouwen. Meer dan een half miljoen Nederlanders hebben de diagnose ‘astma’. Van deze half miljoen mensen zijn er rond de 115.000 kind.

Hoe ontstaat astma? 

Hierover is nog weinig duidelijk. Wel is het duidelijk geworden dat astma in veel gevallen erfelijk is. Als één van beide ouders astmatisch is, is de kans 50% dat het kind ook te maken krijgt met astma. Hebben beide ouders astma, dan is de kans zelfs 70% dat het kind ook te maken krijgt met astma. Wanneer het kind vervolgens daadwerkelijk last krijgt van astma is verschillend. Niet iedereen krijgt op dezelfde leeftijd last van astmaklachten.

Tevens lijkt er een verband te zijn tussen te vroeg geboren kinderen en astma. Ook kinderen van wie de moeder rookte tijdens de zwangerschap lijken meer last te hebben van allergieën en astma.

Symptomen astma

Astma kenmerkt zich door meerdere symptomen. Los van elkaar zijn het vrij algemene symptomen, hierdoor is het niet direct duidelijk of iemand last heeft van astma, of van een verkoudheid. Bij astma zijn de luchtwegen constant geïrriteerd,  hierdoor zijn diverse prikkels lastig te verwerken.

De volgende symptomen komen het meest voor bij mensen met astma:

Hoesten

Over het algemeen hoest iemand met astma veel. Bij astma maken de slijmvliezen in neus en longen meer slijm aan dan gebruikelijk. Hoesten is vervolgens een natuurlijke reactie van het lichaam om het overtollige slijm het lichaam uit te krijgen. Slijm dat vast blijft zitten in de luchtwegen zorgt voor een benauwd gevoel, het is hierbij een stuk lastiger om te ademen.

Kortademigheid

Het woord zegt het al ‘kort van adem zijn’. Hierbij bent bij kleine inspanning al snel buiten adem. Iemand die kortademig is, gaat snel hijgen. Het voelt hierbij alsof het onderste deel van de longen ‘op slot zit’.

Benauwdheid

Het meest bekende en misschien ook het meest vervelende symptoom van de ziekte astma. Iemand met een astma-aanval heeft het gevoel te stikken. Dit komt doordat de longen vol zitten met lucht, lucht die niet ververst kan worden. Iemand met een astma-aanval krijgt in sommige gevallen 80% minder lucht binnen dan iemand zonder astma. Het is een zeer eng gevoel, maar in principe niet gevaarlijk. Belangrijk is om kalm te blijven als u een astma-aanval heeft. Probeer de luchtwegen vrij te krijgen en verwijder strakke kleding.

Piepend ademen

Piepend ademen komt vaak voor bij mensen met astma. Bij prikkelingen vernauwd de luchtpijp zich, hierdoor is er minder ruimte voor de lucht om doorheen te gaan. Het gevolg hiervan is een ‘piepende adem’.

Vrij algemene symptomen

Bovenstaande symptomen zijn voor veel mensen herkenbaar. Iedereen is wel eens kortademig (bijvoorbeeld bij zware inspanning) of heeft het benauwd. Heeft u vaker dan gemiddeld last van een of meerdere van deze klachten? Breng een bezoek aan de huisarts. De huisarts kan u eventueel doorverwijzen naar een longarts.

Leven met astma

Astma is een chronische ziekte en vooral vervelend omdat het lastig is altijd rekening te houden met astma. Er zijn veel situaties waarin een astma-patiënt snel last krijgt van verschillende klachten. Toch is het belangrijk om naast de medicatie rekening te houden met de ziekte. U voorkomt dan een astma-aanval.

Voorkom een astma-aanval

Een astma-aanval is niet altijd te voorkomen, maar er is zeker invloed op uit te oefenen. Als astma-patiënt is het belangrijk zoveel mogelijk prikkels te vermijden. Onderstaande prikkels komen vaak voor:

  • Huisdieren
    Mensen met astma kunnen over het algemeen niet tegen huisdieren. Het ligt niet aan de haren die het huisdier achterlaat, maar aan de huidschilfers. Als astma-patient is het dan ook het best om contact met huisdieren zo veel mogelijk te vermijden. Gaat u op bezoek bij vrienden en hebben zij een huisdier? Vraag vooraf even te stofzuigen en het huisdier bijvoorbeeld even op een bovenverdieping te laten. 
  • Huisstofmijt
    Huisstofmijt komt voor in elk huishouden. Hoe schoon uw huis ook is. Toch is er iets dat u kunt doen om huisstofmijt zo veel mogelijk te ontlopen. Namelijk door uw huis te saneren. Saneren wil zeggen dat tapijt, kleedjes, en stofnesten zo veel mogelijk uit het huis verwijdert worden. Vervang de stoffen bank bijvoorbeeld voor een leren bank en koop speciale hoezen voor uw beddengoed. Was het beddengoed ten minste eens per twee weken en ventileer het huis regelmatig. 
  • Parfums en andere geuren
    Ook een onschuldig parfum kan een astma-aanval uitlokken. Probeer daarom zo veel mogelijk parfumvrije producten te kopen. Haast alles is tegenwoordig in een parfumvrije variant te koop!
  • Luchtvervuiling
    Op luchtvervuiling is weinig invloed uit te oefenen. Toch is het voor iemand met astma de moeite waard om er goed over na te denken in een drukke stad te gaan wonen. In een drukke stad (Amsterdam, Rotterdam enzovoort) is de lucht over het algemeen een stuk meer vervuild dan elders. 
  • Rook
    Roken bij astma is natuurlijk erg slecht. Iemand met astma heeft van zichzelf al snel last van vernauwde luchtwegen, roken verergert dit enkel. Ook meeroken is erg slecht. Probeer drukke kroegen waar volop gerookt wordt dus te vermijden. Behalve sigarettenrook is andere soorten rook ook slecht voor iemand met astma.

Sporten om de conditie van uw longen te verbeteren

Het klinkt misschien wat vreemd. Sporten om de conditie van uw longen te verbeteren. Toch kan het een positief effect hebben wanneer u astma heeft. Door elke dag minimaal een halfuur te bewegen (of sporten) worden de ademhalingsspieren sterker, ook neemt de longinhoud toe. Veel mensen met astma vinden het eng om te sporten, ze zijn bang dat ze hierdoor juist een aanval krijgen. Sporten met astma is dan ook even wennen, maar gelukkig zijn er ook mogelijkheden om via de fysiotherapeut te sporten.

Ook kunt u uw huisarts of behandelend longarts vragen naar tips voor sporten met astma. Als u last heeft van inspanningsastma kunt u bijvoorbeeld vooraf aan het sporten een verlichtend medicijn nemen.

Laat uw omgeving weten dat u astma heeft

Als uw vrienden, collega’s en familieleden weten wat astma is, kunnen ze er ook rekening mee houden. Veel mensen hebben geen idee wat astma is en vinden het vaak ook een beetje eng. Informeer ze en beantwoord hun vragen, dat scheelt vaak al een hoop.