Sportvoeding

Voedingssupplementen

Voedingssupplementen zijn niet meer weg te denken uit de huidige sportwereld. Vrijwel elke professionele sporter maar ook veel recreatieve sporters gebruiken voedingssupplementen. Om goed te presteren heeft je lichaam hoogwaardige energie en bouwstoffen nodig, deze haal je met een gezond leven deels uit je voeding. Wil je echt het maximale uit je lichaam halen of is het gewoon lastig om een strikt dieet te volgen dan zijn voedingssupplementen een uitkomst. Tekorten in je voeding vul je dan op een goede en eenvoudige manier aan. Daarnaast krijg je met voedingssupplementen stoffen binnen die je prestaties en herstel aanzienlijk kunnen verbeteren. Er zijn zeer veel verschillende supplementen verkrijgbaar met elke hun specifieke doelgroep en werking. Het is voor iemand zonder goede kennis van supplementen erg lastig om te bepalen welk supplement voor jou nu de juiste keuze is.

Eiwitten – Proteïne

Eiwitten zijn de bouwstenen van de spieren. Zij garanderen snel spierherstel en spiergroei. Zonder eiwitten kun je geen spieren opbouwen. Het lichaam breekt eiwitten af tot aminozuren en deze aminozuren komen via de bloedbaan in de spieren. Dus hoe hard je ook traint, als je onvoldoende eiwitten binnenkrijgt kan je geen spieren opbouwen. Daarbij worden je spieren voortdurend afgebroken en beschadigd door zware trainingen. Naarmate je zwaarder en intensiever traint, is de spierafbraak groter. Sporters en mensen die zwaar lichamelijk werk verrichten hebben dus meer eiwitten nodig, dan mensen die geen lichamelijke arbeid verrichten. Als je niet voldoende eiwitten binnen krijgt, groei je niet en herstel je niet! Dus zeker voor krachtsporters is voldoende eiwit een `must`.Over de hoeveelheid eiwitten die per dag nodig is, wordt vaak gediscussieerd. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid schommelt tussen de 0,80 – 0,85 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag. Dit advies houdt echter geen rekening met intensief trainende sporters. De eiwitbehoefte bij atleten is vele malen groter en mede afhankelijk van de sportactiviteit, de trainingsintensiteit en het vetvrije lichaamsgewicht. Aangeraden wordt 2 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag bij intensieve sportbeoefening (zeker wanneer je streeft naar spiergroei) en 1,5 gram voor behoud van je spiermassa. Dus voor iemand van 100 kg is 200 gram eiwit per dag aan te bevelen.

Aminozuren

Eiwitten bestaan uit aminozuren. Er zijn totaal 20 verschillende aminozuren. De precieze functie van een eiwit wordt bepaald door welke aminozuren het wordt gevormd en de structuur ervan. Het lichaam kan zelf 12 soorten aminozuren aanmaken (de niet-essentiële aminozuren). De andere 8 zijn de essentiële aminozuren en moeten uit het voedsel worden gehaald. Het lichaam bouwt uit deze aminozuren lichaamseigen eiwitten op. Deze zijn specifiek, en komen niet in voedsel voor. Het is dus belangrijk om genoeg essentiële aminozuren binnen te krijgen.Aminozuren worden verkregen uit eiwitten, door deze voor te verteren met enzymen. Een eiwit wordt dan door enzymen afgebroken naar di- en tripeptiden (korte ketens van 2-3 aminozuren) en uiteindelijk naar vrije vorm aminozuren. De meeste aminozuur complexen bevatten di- en tripeptiden en worden veel sneller opgenomen dan bv. whey-eiwitten. Elk van de 20 aminozuren heeft zo zijn specifieke werking en eigenschappen. Hieronder een toelichting over de voor de krachtsport meest belangrijke supplementen met aminozuren.

BCAA (Branched Chain Amino Acids)

BCAA’s zijn van uitzonderlijk belang aangezien ze als eerste worden aangesproken wanneer de koolhydraat reserves (glycogeen) dreigen op te raken, dus zoals bij een zware training of tijdens een vetverlangend dieet. Het lichaam is dan niet in staat om de gevraagde brandstof (koolhydraten) te leveren en zal daarvoor je waardevolle spieren afbreken om aan aminozuren te komen. Er worden dan in het bijzonder drie aminozuren vrijgemaakt. Deze drie aminozuren worden samen de BCAA`s genoemd. Door voor de training BCAA`s in te nemen, voorkom je dat je lichaam tijdens de training kostbare spiermassa gaat verbranden om aan deze aminozuren te komen. BCAA`s zijn er dus voornamlijk om spierafbraak te voorkomen.

Glutamine

Met circa 64% is glutamine het aminozuur met het grootste aandeel in de spiercel. Je lichaam gebruikt glutamine om in de spieren, spiereiwitten aan te maken. Glutamine reguleert de opbouw van spierweefsel. L-Glutamine is een relatief onbekend en ondergewaardeerd supplement, maar niet voor niets gebruiken veel topsporters L-Glutamine in hun dieet. Het heeft voor een sporter namelijk een aantal zeer positieve effecten:

  • het gaat spierafbraak tegen
  •  verbetert de eiwitsynthese
  • vergroot het celvolume
  • verhoogt de groeihormoonuitstoot en houdt je immuunsysteem in topconditie.

Kreatine

Hoewel kreatine in de sport al meer dan 10 jaar wordt gebruikt en creatine tegenwoordig het meest gebruikt supplement is blijven er nog veel vragen over bestaan.

Werking van creatine

Voordat uitgelegd wordt wat er gebeurt bij creatine gebruik is het handig te weten wat creatine normaal gesproken voor functie heeft. Om de werking van creatine uit te leggen is het belangrijk om eerst de basis van de energievoorziening van ons lichaam te begrijpen. Alle energie die het lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren wordt geleverd door de stof ATP (Adenosine Trifosfaat, de P staat voor het Engelse phosphate). Of het nu gaat over het functioneren van het maag-darmkanaal, het zenuwstelsel of het spierstelsel, ATP is dé leverancier voor de benodigde energie.

Het lichaam beschikt echter over een zeer kleine hoeveelheid ATP. Slechts goed voor enkele seconden maximale spierarbeid. De hoeveelheid ATP moet dus bij intensieve inspanning zeer snel worden aangevuld. De snelste manier om de ATP-voorraad opnieuw aan te vullen is door de afbraak van creatinefosfaat (CP). Het creatinefosfaat wat aanwezig is in de spieren kan het ADP (Adenosine Difosfaat) weer opnieuw `opladen` tot ATP, waardoor de spieren weer over `snelle` energie (ATP) beschikken. De hoeveelheid ATP aangevuld worden via andere metabole processen, zoals de afbraak van koolhydraten en vetten, maar dat gaat veel langzamer. ATP wordt het snelst `opgeladen` door de afbraak van creatinefosfaat, zodat je er weer maximaal tegenaan kunt. Er is overigens voor ongeveer 8-12 seconden maximale inspanning aan creatinefosfaat in de cel aanwezig.

Creatinesuppletie

Creatinesuppletie is het extra nemen van creatine naast je gewone voeding. De meest gebruikte creatinevorm is creatine monohydraat. Door meer creatine in te nemen wordt de spiercel min of meer gedwongen meer op te nemen. De extra creatine in de spiercellen wordt grotendeels omgezet in creatinefosfaat waardoor er meer snel beschikbare energie is. Door creatinesuppletie kan de hoeveelheid creatinefosfaat met zo`n 20% toenemen. Er zijn vele soorten creatine en ook blends van meerdere soort creatine bij elkaar.

Weightgainer – Maaltijdvervanger

Een weightgainer of maaltijdvervanger zijn grotendeels gelijk aan elkaar. Ze bevatten koolhydraten, eiwitten en vetten. Een goede maaltijdvervanger bevat echter ook vitaminen en mineralen en bevat geen snelle koolhydraten (suikers). Zonder voldoende bouwstoffen zoals eiwitten, koolhydraten en vetten kan je geen spiermassa opbouwen. Met een goed dieet haal je deze bouwstoffen grotendeels uit je voeding maar dat is in de praktijk vaak erg lastig. Een weightgainer is dan erg handig om je totale calorieën behoefte aan te vullen en te zorgen voor voldoende bouwstoffen. Zeker voor sporters die veel moeite hebben om massa aan te komen is een weightgainer een uitkomst. Ook voor die momenten dat het niet mogelijk is om een maaltijd te eten is een weightgainer een goede snelle oplossing.

Er zijn vele soorten en merken weightgainers op de markt. Er zijn een paar dingen waarop je moet letten bij de aanschaf van een weightgainer. Vergelijk de verschillende producten op basis van 100gram product, kijk naar de voedingswaarden en de samenstelling. Veel USA merken werken met doseringen en geven bijvoorbeeld 1000kcal per dosering aan, er staat alleen niet bij dat je daar dan 300gram van moet innemen. Dus reken altijd even terug naar 100gram product en vergelijk.