Sauna

De sauna is letterlijk al zo oud als de Romeinen. De hete stoom zorgt voor een intense reiniging van het lichaam en voor totale ontspanning. Door na de sauna even in een koud bad te stappen wordt de bloedcirculatie nog meer bevorderd. Een bezoekje aan de sauna helpt de weerstand te verhogen en zorgt voor een mooie strakke huid. Kortom, de sauna is goed voor een mens en daarnaast ook lekker ontspannend.

Lees op Gezondbalans.nl hoe de sauna jou kan helpen om je geest en lichaam naar een hoger plan te tillen.

Sauna-klein

Geschiedenis van de sauna

Na een lekker dagje genieten in de sauna vraag je je misschien af: Hoe is de sauna ontstaan? De sauna zoals we die nu kennen heeft een lange geschiedenis. Het is bekend dat de Oude Grieken al in de vierde eeuw voor Christus zweetbaden aanlegden in hun sportcomplexen. Ook kenden ze het principe van het stoombad al. Vooral atleten en militairen maakten van de stoombaden gebruik om hun lichaam te harden.

Sauna’s zijn in verschillende landen ontstaan. Elk cultuur heeft het badritueel op zijn eigen manier toegepast: in het oude Rome bestonden er al badhuizen met een hete zweetruimte, in Turkije wordt de hamam vaak bezocht en zelfs in India kennen de mensen al eeuwen Ayurvedische sauna’s.

Middeleeuwse badhuizen en schaamte

Ook in de Middeleeuwen waren de badhuizen populair. In een badhuis kon je tevens kleine medische ingrepen laten verrichten, zoals een aderlating. Op een gegeven moment verdwenen de badhuizen echter bijna volledig. De reden hiervoor was waarschijnlijk de grote epidemieën en de vele oorlogen. Ook maakte het genot van samen baden plaats voor schaamte over het naakte lichaam. De stoombaden verdwenen enkele tijd van het toneel en maakten plaats voor geurzakjes en poedertjes: zogenaamde ‘droge verzorging’.

Openbare thermen van de Romeinen

In de Romeinse tijd was het ook voor de gewone burgers mogelijk om een stoombad te nemen. De Romeinen bouwden grote openbare thermen waar mensen niet alleen heengingen om zichzelf te verzorgen, maar ook voor de gezelligheid. De thermen waren bij uitstek een plek om mensen te ontmoeten. In het begin van de Romeinse tijd moesten mannen en vrouwen gescheiden baden, maar op een gegeven moment werd het gemixt baden populair.

Verlichting en Savu

De sauna deed opnieuw haar intrede tijdens de Verlichting. Gemeenschappelijk baden mocht weer en de preutsheid verdween grotendeels. Ook de Finse sauna kwam naar Nederland. Daarvan is ook ons woord ‘sauna’ afgeleid. Sauna komt van ‘savu’, wat ‘gat in de aarde’ betekent. Een gat in de aarde is de oorvorm van de Finse sauna.

Type sauna’s

Sauna’s zijn in verschillende landen ontstaan. Elk cultuur heeft het badritueel op zijn eigen manier toegepast: in het oude Rome bestonden er al badhuizen met een hete zweetruimte, in Turkije wordt de hamam vaak bezocht en zelfs in India kennen de mensen al eeuwen Ayurvedische sauna’s. In een wellnesscenter kan je vaak kiezen uit verschillende sauna types. We zetten ze op een rijtje, zodat je de sauna kunt kiezen die het beste bij je past.

Banya Russische sauna

Een Banya stoomsauna lijkt een beetje op een hamam en is van oudsher een buitensauna. In de banya heerst een hoge luchtvochtigheid van ongeveer 40%. De temperatuur ligt op ongeveer 60 graden.

Caldarium, Tepidarium en Frigidarium sauna

In badhuizen van het oude Rome kon je vroeger Caldaria, Tepidaria en Frigidaria vinden. In wellnesscentra zijn deze badruimtes nog steeds aanwezig vanwege de ontspannende en heilzame werking. Eerst bezoek je het tepidarium: een middelwarme badruimte. Na de eerste opwarming ga je verder naar het caldarium. Dit is een Romeins bad met een hete vloer. Het is de heetste kamer van het badhuis. In het frigidarium koel je vervolgens af. Dit is de koude ruimte die is te vergelijken met een dompelbad.

De Hamam sauna

Een hamam is een Arabisch badhuis die vaak op een kenmerkende manier worden ingericht. Meestal wordt er veel marmer gebruikt en zijn de baden voorzien van Arabische mozaïeken. De hamam is een stoomsauna die een hoge luchtvochtigheid heeft. Het is er niet zo heet, zo’n 50 graden, maar het is zo vochtig dat het zweet je uitbreekt. In de meeste hamams wordt ook een badritueel uitgevoerd, waarbij je wordt ingezeept en geschubd, waardoor alle dode huidcellen worden verwijderd. Door de stoom zijn de poriën van de huid goed open gaan staan, waardoor je een grondige reiniging ervaart. Dit ritueel wordt soms uitgevoerd door een tellak (badmeester), maar vaak kan jezelf scrubben met wat scrubzout. Na dit ritueel verlaat je de stoomruimte om af te koelen in het koelbad.

Furo en Sentō sauna

De furo is een Japans bad dat veel dieper is dan een Westers bad. Je kunt jezelf tot en met je kin onderdompelen. Anders dan bij een gewone badkuip is de furo niet zozeer bedoeld om jezelf schoon te maken, maar om te ontspannen en jezelf te verwarmen. Het is dan ook belangrijk om jezelf grondig te wassen voordat je de furo instapt. Een sentō is een Japans badhuis, waar je kunt genieten van Furo’s van verschillende temperaturen.

Infrarood sauna

De infraroodsauna is een sauna type dat ook wel wordt aangeschaft voor thuisgebruik. Het is een droge sauna, waarbij de kachels infraroodstralen produceren die door de huid dringen. De ruimte is niet erg heet (ongeveer 55 graden), omdat de infraroodkachel weinig warmte produceert. De opwarming gebeurt heel geleidelijk. Infraroodsauna’s worden veel gebruikt voor therapeutische doeleinden, omdat het verlichting kan geven bij spierpijn en sportblessures. Ook is de infraroodstaling goed voor de huid.

Lees tip: 7 voordelen van een infrarood sauna

Löyly sauna

De Löyly is een unieke saunabelevenis. Meestal ga je met een groepje mensen naar binnen, waaronder een saunameester. Na een periode van opwarming giet de saunameester water met etherische oliën over de saunakachel, waardoor er hete stoom ontstaat. Deze stoom wordt vervolgens met een handdoek richting de saunabezoekers gewaaid. Dit geeft een stoot van hitte, waardoor je gaat zweten. Het effect is wat heftiger dan bij een gewone Finse sauna of infraroodsauna. Meestal wordt het ritueel twee of drie keer herhaald met verschillende etherische oliën. Tussendoor krijgen de saunabezoekers een stukje fruit of een ijsje om af te koelen. Na het bezoek aan de Löyly krijg je een emmer met gesnipperd ijs om weer op temperatuur te komen.

Rhassoul modderbad

De Rhassoul is niet zozeer een saunatype, maar een saunaritueel. Rasshoul is een soort leem, afkomstig uit het Atlasgebergte in Marokko. Soms wordt er ook wel modder uit de Dode Zee gebruikt. Je gaat een ruimte binnen waar het ongeveer 40 graden is. De luchtvochtigheid is nog laag. In de ruimte staan schaaltjes met Rhassoulmodder, waarmee je je ruim insmeert. Door de lage luchtvochtigheid droogt de modder snel op. Langzaam zal de badmeester het vertrek opwarmen, waarbij ook de luchtvochtigheid toeneemt. De Rhassoul wordt weer vochtig en kan gebruikt worden om de huid mee te scrubben. Na ongeveer een half uur wordt de modder afgespoeld en kan een verzorgende olie op de huid worden aangebracht.

Savusauna

Dit is de moeder der sauna’s: een Finse rooksauna. De sauna wordt verwarmd met brandend hout, wat rook veroorzaakt. Vanwege de brandgevaarlijkheid en de vele rook wordt deze sauna vorm vrijwel niet meer in de oorspronkelijke vorm gebruikt.

Stoombad

Het stoombad vindt zijn oorsprong in de Arabische wereld. In Turkse paleizen werd vroeger een speciaal vertrek ingericht als stoomcabine. Tegenwoordig is het stoombad voor iedereen toegankelijk. Een stoombad is minder heet dan een sauna en de lucht is vochtiger. Vaak worden er heerlijke etherische oliën aan de stoom toegevoegd om nog beter te ontspannen. Door het transpireren wordt de huid van binnenuit grondig gereinigd, waardoor deze weer gaat stralen.

Zoutcabine

In een zoutkabine is meestal opgebouwd uit zoutstenen of grote zoutblokken (vaak Himalayazout). Door verwarming komen er zoutdeeltjes vrij. Deze zoutdeeltjes hebben een heilzame en zuiverende werking. De zoutsauna, zoutgrot of zoutkabine helpt onder andere bij huidproblemen en aandoeningen van de longen. Dit type sauna is niet erg heet, ongeveer 40 tot 60 graden. De luchtvochtigheid is laag. Sommige wellnesscentra hebben sauna’s waarbij microzoutdeeltjes in de lucht worden gespoten. Het effect is hetzelfde als bij de traditionele zoutkabine.

Zweedse Sauna

In de Zweedse sauna is het nog wat heter dan in de Finse sauna: ongeveer 100 graden. De luchtvochtigheid is daardoor wat lager (5 tot 15%).

Artikelen over wellness