In Nederland heeft ruim 2% van de volwassenen een lactose intolerantie. Een veel groter percentage heeft een overgevoeligheid voor de stof. In enorm veel producten zit lactose verwerkt, waardoor het lastig kan zijn om te gaan met deze beperkte tolerantie.
De schijf van vijf laat zien welke producten de mens op een dagelijkse basis moet nuttigen voor een gezond lichaam met voldoende voedingsmiddelen en vitaminen. Zuivel speelt daarin een belangrijke rol. Het Voedingscentrum geeft als nadere uitleg dat zuivel vitamine B12 en calcium bevat. Calcium is een bouwsteen voor het aanmaken van botweefsel, dat zorgt voor sterke botten en tanden. Vitamine B12 is daarentegen ontzettend belangrijk voor het bloed en de zenuwen. Een tekort aan beide stoffen kan leiden tot problemen in het lichaam.
Daardoor kan het moeilijk zijn om last te hebben van een intolerantie voor lactose. Het is echter wel belangrijk om te welke processen er binnen het menselijk lichaam gebeuren en welke maatregelen er tegen een intolerantie voor lactose kunnen worden genomen.
Inhoud
Invloed van lactose op het lichaam
Lactose is een ander woord voor melksuiker. Deze stof komt uitsluitend voor in melk van zoogdieren, waaronder koeien en geiten, twee dieren waar de mens regelmatig producten van nuttigt. Wanneer lactose in het lichaam komt, door middel van consumptie, passeert het door het spijsverteringsstelsel. Bij een intolerantie voor deze stof gaat het echter fout wanneer de voedingsmiddelen bij de dunne darm aankomen.
In de dunne darm wordt normaal gesproken een enzym aangemaakt, lactase. Dit enzym is nodig voor de vertering van lactose en zet deze stof om in glucose en galactose, twee suikers. Bij een lactose intolerantie is er een tekort aan dit enzym aanwezig in de dunne darm. De afbraak van lactose gaat hierdoor moeizaam en de melksuikers worden niet omgezet in glucose en galactose. Hierdoor ontstaat fermentatie en wordt de lactose omgezet in osmotisch actieve stoffen en organische zuren die onrust in de darmen veroorzaken.
Het stellen van een diagnose op basis van symptomen
Bij een lactose intolerantie komen bepaalde symptomen en klachten kijken waaraan men kan merken dat het lichaam de stof niet goed verteert. De vrijkoming van de organische zuren en andere stoffen, zorgt voor gassen in de darmen. Dit leidt tot een opgeblazen gevoel, vaak gepaard met winderigheid. Ook buikpijn en krampen in de darmen horen hierbij.
Wanneer lactose in de dikke darm terecht komt, trekt dit vocht aan. Veel mensen met een lactose allergie zullen dan ook regelmatig last hebben van diarree wanneer zij zuivelproducten hebben genuttigd.
De diagnose voor een intolerantie voor lactose kan op diverse manieren worden gesteld. Allereerst kan de arts een ademtest doen. Wanneer lactose niet wordt afgebroken in de darmen, maken de darmbacteriën waterstofgas aan. Wanneer men, na het nuttigen van zuivelproducten, een grote hoeveelheid van dit gas uitblaast via de adem, kan dit worden gemeten en is er waarschijnlijk sprake van een intolerantie.
De tweede manier om de diagnose te stellen, is door het bloedsuikergehalte te meten. Men krijgt eerst een bepaalde dosis lactose toegediend. Wanneer deze naar behoren wordt verteerd, zal de stof worden afgebroken in glucose en galactose. Er komt dan suiker vrij in het bloed en de bloedsuikerspiegel stijgt. Wanneer de stof echter niet wordt afgebroken, zal er ook niks met de bloedsuiker gebeuren. Blijft dit gehalte stabiel, is men lactose intolerant.
Als laatste mogelijkheid wordt er een eliminatietest uitgevoerd. Men volgt voor een aantal dagen een strikt lactosevrij dieet. Na afloop drinkt men een groot glas melk. Keren de klachten terug? Dan is het duidelijk dat het lichaam niet goed reageert op lactose.
Lactose intolerantie omzeilen
Intolerant zijn voor lactose hoeft niet te beteken dat men nooit meer kan genieten van zuivelproducten. Het merendeel van mensen met deze intolerantie, kunnen vaak een bepaalde hoeveelheid lactose per dag nuttigen zonder hier klachten van te krijgen. Toch wordt het aangeraden om deze producten zoveel mogelijk te vermijden om klachten te voorkomen.
Eventueel kan men overstappen op lactosevrije yoghurt, melk en kaas. Anders kunnen normale melk, buitenlandse kazen en vla vervangen worden door karnemelk, harde Nederlandse kaas en kwark. Dit zijn zure zuivelproducten die weinig lactose bevatten.
Genieten van zuivelproducten zonder zorgen
Toch nuttigen Nederlanders ontzettend veel zuivelproducten. Jarenlange gewenning kan het lastig maken om zomaar over te stappen naar lactosevrije producten of zure zuivelproducten. Daarom zijn er speciale supplementen ontwikkeld in de vorm van tabletten, die geschikt zijn voor zowel volwassenen als kinderen. Deze tabletten bevatten het enzym lactase, dat nodig is om lactose te kunnen verteren. Na inname, worden de tabletjes in de darmen afgebroken tot lactase, waar de stof een beperkte tijd actief blijft.
Zo kan er, zelfs met een lactose intolerantie, toch genoten worden van heerlijke gerechten en etenswaren, waaronder ijs, kaas, pizza, melkchocolade en nog veel meer andere producten.
